تغییر و تحول در صنعت ساخت‌وساز با هدف افزایش ایمنی، کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی مصرف انرژی، استفاده از مصالح نوین را به یک ضرورت تبدیل کرده است. در این میان، تولید بلوک با پوکه معدنی به عنوان یک روش پیشرو، توانسته است استاندارد جدیدی برای مقاومت در برابر زلزله، عایق‌بندی رطوبتی و حرارتی تعریف کند.
در این مقاله از الوپوکه، ما به طور کامل شما را با فرآیند تولید، ویژگی‌ها، انواع و مزایای بلوک پوکه‌ای سبک آشنا خواهیم کرد تا بتوانید آگاهانه‌ترین تصمیم را برای پروژه خود بگیرید.
بلوک پوکه‌ای چیست؟
بلوک پوکه‌ای یا بلوک سبک معدنی، نسل جدیدی از مصالح ساختمانی است که از ترکیب اصلی پوکه معدنی (Pumice)، سیمان و آب به دست می‌آید. تمایز اصلی این بلوک‌ها در استفاده از پوکه معدنی به جای شن و ماسه سنگین است. پوکه معدنی که با نام‌های دیگری چون اسکوریا (Scoria) و پومیس نیز شناخته می‌شود، سنگی آذرین با بافتی اسفنجی و منافذ ریز بسیار زیاد است که در اثر سرد شدن سریع ماگمای آتشفشانی غنی از گاز به وجود آمده است.
به عبارت دیگر، بلوک پوکه‌ای محصولی است که ضمن حفظ استحکام و مقاومت سازه‌ای، به طور چشمگیری وزن کلی ساختمان را کاهش داده و باعث افزایش ایمنی آن در برابر تنش‌هایی مانند زلزله می‌شود. الوپوکه مفتخر است که با بهره‌گیری از بهترین و باکیفیت‌ترین منابع پوکه، این بلوک‌های سبک و مقاوم را تولید و عرضه می‌کند.
چرا از پوکه معدنی در بلوک استفاده می‌کنیم؟
استفاده از پوکه معدنی در فرمولاسیون تولید بلوک، نه یک انتخاب، بلکه یک استراتژی هوشمندانه در مهندسی عمران مدرن است. دلایل اصلی انتخاب این ماده آتشفشانی شامل موارد زیر است:
- کاهش چشمگیر وزن سازه: وزن مخصوص پوکه معدنی (در مقایسه با شن و ماسه معمولی) بسیار پایین است. این کاهش وزن مستقیماً با کاهش بار مرده ساختمان مرتبط است که طبق اصول مهندسی زلزله، ایمنی و مقاومت سازه را در برابر نیروهای جانبی زمین‌لرزه به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد.
- عایق حرارتی و صرفه‌جویی انرژی: پوکه به دلیل ساختار متخلخل و حباب‌های هوای محبوس شده، دارای ضریب هدایت حرارتی بسیار پایین است. این ویژگی باعث می‌شود تا دیوارهای ساخته شده با بلوک پوکه‌ای، انتقال گرما و سرما بین محیط داخلی و خارجی را به حداقل برسانند و در نتیجه، هزینه‌های گرمایش و سرمایش ساختمان تا حدود ۳۰ درصد کاهش یابد.
- مقاومت در برابر آتش: پوکه معدنی در دمای بسیار بالای آتشفشان شکل گرفته است. این موضوع به بلوک‌های تولیدی، مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر حرارت و آتش‌سوزی می‌بخشد که از نظر ایمنی جانی و مالی بسیار حیاتی است.
ویژگی‌های پوکه معدنی در تولید بلوک
خواص فیزیکی و شیمیایی پوکه معدنی، آن را به ایده‌آل‌ترین سبک‌دانه برای تولید بلوک سبک تبدیل کرده است:
| ویژگی | توضیحات | تأثیر در بلوک |
| وزن مخصوص کم | 0.5 تا 1.2 تن بر متر مکعب (سبک‌تر از آب). | کاهش بار مرده ساختمان و مقاومت لرزه‌ای. |
| تخلخل بالا | وجود منافذ و حفره‌های هوایی زیاد. | عایق صوتی و حرارتی عالی. |
| مقاومت شیمیایی | پایداری در برابر مواد شیمیایی و رطوبت. | افزایش طول عمر و دوام سازه. |
| مقاومت مکانیکی | قابلیت تحمل فشار بالا با وجود سبکی. | استحکام کافی برای دیوارهای باربر و غیرباربر. |
| جذب رطوبت کم | عدم نفوذپذیری بالا به دلیل ساختار سلولی. | مقاومت در برابر یخ‌زدگی و رطوبت. |
انواع بلوک پوکه‌ای
بلوک‌های پوکه‌ای بر اساس نوع پوکه مورد استفاده و ساختار تولیدی، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام برای کاربردهای خاصی بهینه شده‌اند.
انواع پوکه بر اساس دانه بندی
کیفیت و عملکرد بلوک به طور مستقیم به نوع دانه‌بندی پوکه بستگی دارد:
| نوع پوکه | سایز دانه (میلی‌متر) | کاربرد در تولید بلوک |
| پوکه پودری (ماسه ای) | ۰ تا ۵ | ترکیب اصلی برای تولید بتن سبک باکیفیت. |
| پوکه عدسی | ۵ تا ۱۰ | ایده‌آل برای بلوک‌های دیواری، پرکنندگی و شیب‌بندی. |
| پوکه نخودی | ۱۰ تا ۲۰ | استفاده در بلوک‌های با ضخامت بیشتر و افزایش عایق‌بندی. |
| پوکه بادامی و فندقی | ۲۰ تا ۴۰ | بیشتر برای شیب‌بندی و کف‌سازی، کمتر در بلوک‌سازی. |
نحوه ساخت بلوک پوکه‌ای سبک
فرآیند تولید بلوک با پوکه معدنی یک زنجیره دقیق و تکنولوژیک است که کیفیت محصول نهایی را تضمین می‌کند.
- تحقیق و تهیه مواد اولیه مرغوب: بخش کلیدی کار، تهیه پوکه معدنی مرغوب است که توسط الوپوکه با سخت‌گیرانه‌ترین استانداردها تأمین می‌شود.
- اختلاط دقیق مواد (فرمول ساخت بلوک پوکه‌ای): فرمولاسیون دقیق، راز کیفیت بلوک پوکه‌ای استاندارد است. برای رسیدن به تراکم و مقاومت مطلوب، نسبت مشخصی از پوکه، سیمان و آب با یکدیگر ترکیب می‌شوند. این مرحله در میکسرها (بتونیر) و با نظارت کامل متخصصان الوپوکه انجام می‌شود.
- قالب‌گیری و پرس (دستگاه تولید بلوک با پوکه): مخلوط آماده شده به دستگاه‌های بلوک‌زن اتوماتیک یا نیمه‌اتوماتیک (دستگاه‌های پرس) منتقل می‌شود. این دستگاه‌ها مواد را در قالب‌های فلزی ریخته و با اعمال فشار (پرس) و لرزش (ویبره)، مخلوط را به شکل نهایی بلوک درآورده و تراکم لازم را ایجاد می‌کنند. این مرحله نقش مهمی در استحکام اولیه و ابعاد دقیق بلوک دارد.
- عمل‌آوری و خشک‌سازی (Curing): بلوک‌های تازه تولید شده باید در شرایط کنترل شده دما و رطوبت، عمل‌آوری شوند. این فرآیند که معمولاً به مدت حداقل ۲۸ روز طول می‌کشد، باعث کامل شدن فرآیند هیدراتاسیون سیمان و کسب نهایی مقاومت می‌شود.
قیمت بلوک پوکه‌ای
قیمت بلوک پوکه‌ای تابعی از عوامل متعددی است که خریداران حرفه‌ای باید به آن‌ها توجه کنند تا بهترین تصمیم اقتصادی را بگیرند.
عوامل مؤثر بر قیمت:
- نوع و منبع پوکه: پوکه قروه و تبریز به دلیل کیفیت برتر، ممکن است قیمت بالاتری نسبت به سایر منابع داشته باشند.
- دانه‌بندی پوکه: استفاده از پوکه‌های عدسی و نخودی مرغوب.
- سیمان مصرفی: عیار و مقدار سیمان در فرمولاسیون.
- ابعاد و تعداد جداره‌ها: بلوک‌های سه جداره یا چهار جداره به دلیل مصرف بیشتر مواد اولیه، گران‌تر هستند.
- استاندارد تولید: بلوک‌های تولید شده با دستگاه‌های تمام اتوماتیک و رعایت استانداردها، قیمت بالاتری دارند اما کیفیت پایدارتری ارائه می‌دهند (همانند محصولات الوپوکه).
- هزینه‌های حمل و نقل: با توجه به وزن سبک بلوک‌های پوکه‌ای، هزینه حمل و نقل آن‌ها به نسبت بلوک‌های سیمانی معمولی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
نکته اقتصادی: هرچند ممکن است قیمت خرید اولیه بلوک پوکه‌ای کمی بالاتر از بلوک سنتی باشد، اما با در نظر گرفتن صرفه‌جویی در مصرف انرژی در بلند مدت، کاهش هزینه‌های عایق‌کاری جانبی (صوتی و حرارتی)، و صرفه‌جویی در ملات مصرفی (به دلیل سطح صاف‌تر و ابعاد دقیق)، این محصول در نهایت بسیار اقتصادی‌تر تمام می‌شود.
تفاوت بلوک پوکه‌ای با بلوک هبلکس چیست؟
در بازار مصالح سبک، بلوک پوکه‌ای (با پایه پوکه معدنی) و بلوک هبلکس (Autoclaved Aerated Concrete – AAC) دو رقیب اصلی هستند. با وجود شباهت در هدف (سبک‌سازی و عایق‌بندی)، تفاوت‌های مهمی در مواد اولیه، فرآیند تولید و ویژگی‌های نهایی آن‌ها وجود دارد.
| ویژگی | بلوک پوکه‌ای (الوپوکه) | بلوک هبلکس (AAC) |
| مواد اولیه | پوکه معدنی، سیمان، آب | سیمان، سیلیس، آهک، پودر آلومینیوم |
| روش تولید | قالب‌گیری، پرس، ویبره و عمل‌آوری | اختلاط، برش و عمل‌آوری در اتوکلاو (بخار پرفشار) |
| وزن مخصوص | متوسط (۷۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب) | بسیار سبک (۴۰۰ تا ۶۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب) |
| مقاومت فشاری | بالاتر و مناسب برای دیوارهای باربر و تیغه | پایین‌تر و عموماً برای دیوارهای غیرباربر |
| عایق حرارتی | خوب و قابل قبول | بسیار عالی (به دلیل تخلخل یکنواخت و ساختار سلولی) |
| جذب آب | کمتر (به دلیل ساختار متخلخل ناپیوسته) | بسیار بالا (نیاز به عایق رطوبتی در نمای خارجی) |
| کارپذیری | نسبتاً ساده، برش با ابزارهای معمولی | برش و سوراخ‌کاری آسان با ابزارهای تخصصی |
| هزینه تمام شده | مقرون‌به‌صرفه‌تر از هبلکس | بالاتر از بلوک پوکه‌ای |
نکته کلیدی الوپوکه: در پروژه‌هایی که مقاومت مکانیکی بالاتر و کنترل رطوبت در اولویت هستند (مانند مناطق مرطوب و دیوارهای باربر)، بلوک پوکه‌ای انتخاب مطمئن‌تری است. در حالی که هبلکس برای عایق حرارتی بی‌نظیر و سبک‌سازی حداکثری کاربرد دارد.
جمع‌بندی
تولید بلوک با پوکه معدنی نشان‌دهنده یک جهش کیفی در صنعت مصالح ساختمانی است. این بلوک‌ها که بر پایه سنگ آتشفشانی پوکه معدنی (با ویژگی‌هایی چون وزن کم، تخلخل بالا، و مقاومت حرارتی عالی) تولید می‌شوند، راهکاری جامع برای چالش‌های اساسی ساخت‌وساز مدرن (ایمنی در برابر زلزله، عایق‌بندی انرژی و رطوبت) ارائه می‌دهند.
از تهیه دقیق پوکه‌های مرغوب (قروه و تبریز) تا فرآیند قالب‌گیری و عمل‌آوری تحت نظارت دقیق الوپوکه، تمامی مراحل به گونه‌ای طراحی شده‌اند که محصول نهایی، بالاترین استانداردهای کیفی را داشته باشد. در نهایت، با مقایسه این محصول با سایر رقبا مانند هبلکس، می‌توان نتیجه گرفت که بلوک پوکه‌ای الوپوکه تعادلی بهینه بین مقاومت مکانیکی، عایق‌بندی و صرفه اقتصادی درازمدت ایجاد می‌کند.
